Cách Bày Mâm Ngũ Quả Miền Nam – Thông tin tuyển sinh đào tạo Đại học Cao đẳng

Ý nghĩa chung của các cách bày mâm ngũ quả

Từ “ngũ” trong mâm ngũ quả có nghĩa là 5. Mâm ngũ quả là mâm bày 5 ngũ quả ứng với ngũ hành Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ. Năm hành này ứng với 5 màu trắng, xanh, đen, đỏ, vàng. Mâm ngũ quả mang ý cầu mong những điều tốt đẹp, suôn sẻ cho năm mới nói chung.

Dù cách bày mâm ngũ quả có khác nhau theo từng vùng miền, nhưng nải chuối xanh là loại quả thường được sử dụng. Màu xanh của của nải chuối đại diện cho hành Mộc trong ngũ hành. Hình dạng nải chuối xoè ra như bàn tay mang ý đùm bọc, sung túc và gắn kết. Vì thế mà khi bày mâm ngũ quả, người ta thường đặt nải chuối nâng đỡ các quả khác.

Ngoài ra, quả bưởi màu vàng được đặt ở giữa nải chuối ứng với hành Thổ. Quả này mang ý cầu phúc cầu lộc. Tuy nhiên, quả bưởi còn có thể thay bằng lựu chín vàng hoặc quả phật thủ.

Ý nghĩa các loại quả bày trong mâm ngũ quả Tết 2022

• Nải chuối xanh: Như bàn tay ngửa, hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che.
• Quất: Thể hiện sự sung túc, đa lộc.
• Lê (hay mật phụ): Vị ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng trơn tru, suôn sẻ.
• Lựu: Nhiều hạt tượng trưng cho con đàn cháu đống.
• Đào: Thể hiện sự thăng tiến.
• Mai: Hạnh phúc, không cô đơn.
• Quả phật thủ: Giống như bàn tay đức Phật, luôn chở che cho số phận con người.
• Táo: Có nghĩa là phú quý.
• Hồng, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt.
• Thanh long (rồng mây hội tụ): Thể hiện sự phát tài phát lộc.
• Bưởi, cam, dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hứa hẹn sự ngọt ngào, may mắn.
• Quả trứng gà (hay Lê-ki-ma): Tượng trưng cho lộc trời.
• Sung: Gắn với biểu tượng sung mãn về sức khỏe và tiền bạc.
• Đu đủ: Mang đến sự thịnh vượng, đủ đầy.
• Xoài: Có âm na ná như “xài”, để cầu mong cho việc tiêu xài không thiếu thốn.

Cách bày mâm ngũ quả Tết ở miền Bắc

Các loại quả thờ Tết ở miền Bắc

Ở miền Bắc, mâm ngũ quả thường có 5 loại quả với 5 màu khác nhau. Cụ thể gồm chuối/táo màu xanh; bưởi (hoặc phật thủ), cam, quýt màu vàng; hồng hoặc táo tây, ớt màu đỏ; roi, mận, đào hoặc lê màu trắng; hồng xiêm hoặc nho đen, măng cụt, mận màu đen.

Cách bày mâm ngũ quả Tết ở miền Bắc

Trong mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc, nải chuối xanh bao giờ cũng được đặt ở dưới cùng giống bàn tay nâng đỡ, thể hiện sự che chở, bao bọc. Quả bưởi hoặc phật thủ sẽ được đặt ở chính giữa nải chuối và những loại quả khác sẽ được bày biện xung quanh sao cho hài hòa, cân đối nhất.

Mâm ngũ quả ngày Tết truyền thống thường gặp là nải chuối đặt ở dưới cùng, ở giữa để đỡ lấy toàn bộ các cây trái khác. Mâm ngũ quả đẹp là mâm ngũ quả có đủ màu sắc rực rỡ. Chính giữa nải chuối xanh thẫm là quả bưởi căng mọng hoặc quả phật thủ chín vàng nổi bật.

Những quả chín đỏ đặt xung quanh. Những chỗ khuyết đặt xen kẽ quýt vàng, táo màu xanh hoặc những trái ớt đỏ mọng, hoàn thiện những nét trang trí cuối cùng. Dưới đây là một số mâm ngũ quả ngày Tết ở miền Bắc để bạn tham khảo:

Mâm ngũ quả là gì?

Mâm ngũ quả là một mâm trái cây với khoảng 5 loại quả khác nhau, chúng thường được nhiều gia đình Việt bày biện trên bàn thờ tổ tiên trong ngày Tết Nguyên Đán. Mỗi loại trái cây trưng trên mâm ngũ quả thường mang một ý nghĩa khác nhau thông qua tên gọi, màu sắc của chúng cũng như cách sắp xếp.

>>Xem thêm: 7 Loại Hoa Nên Chưng Trong Dịp Tết Nguyên Đán.

Ý nghĩa của mâm ngũ quả 3 miền Bắc Trung Nam

Mâm ngũ quả ngày Tết thường được tượng trưng với 5 loại trái cây khác nhau và  với người Việt thì con số 5 tượng trưng cho mong muốn được ngũ phúc lâm môn: Phú (giàu có, nhiều của cải); Quý (phẩm chất sang trọng); Thọ (sống lâu trăm tuổi); Khang ( có thật nhiều sức khỏe); Ninh (cuộc sống bình an).

Các loại hoa quả trưng trên mâm ngũ quả cũng mang những ý nghĩa khác nhau như:

• Quả bưởi, dưa hấu: hứa hẹn một năm mới đủ đầy, nhiều may mắn.
• Quả hồng, quýt: tượng trưng cho sự may mắn, hưng thịnh và thành đạt.
• Quả lê: ngụ ý cho mọi việc luôn suôn sẻ, thuận lợi.
• Quả lựu: tượng trưng cho mong muốn con cháu nhiều, vui nhà vui cửa.
• Quả đào: thể hiện sự thăng tiến trong công việc.
• Quả táo: có ý nghĩa phú quý.
• Quả thanh long: mang ý nghĩa rồng mây gặp hội.
• Trái dừa: có cách phát âm tương tự như “vừa” có nghĩa không thiếu.
• Quả sung: mong muốn sung túc trong mọi mặt như sức khỏe, công việc, tình cảm,…
• Đu đủ: mang ý nghĩa của sự đầy đủ, phồn thịnh.
• Quả xoài: có cách phát âm na ná như “xài” có nghĩa cầu mong cả năm tiêu xài không thiếu thốn.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Đối với người dân miền Bắc, mâm ngũ quả ngày Tết thường lựa chọn các loại trái cây tuân theo thuyết ngũ hành trong văn hóa phương Đông. Chính vì thế, những loại quả trưng bày sẽ được gia chủ phối theo 5 màu: Kim (màu trắng); Mộc (màu xanh); Thủy (màu đen); Hỏa (màu đỏ); Thổ (màu vàng).

Mâm ngũ quả miền Bắc đúng chuẩn phải có đầy đủ các loại trái cây như chuối xanh, bưởi, phật thủ, hồng, ớt, quất cảnh, sung, dứa,… với màu sắc rực rỡ nhưng phải hài hòa. 

• Chuối phải là chuối xanh, bày biện theo nải, tượng trưng cho sự sum vầy, đầm ấm của gia đình.
• Bưởi màu vàng tượng trưng cho sự giàu có, gia chủ gặp nhiều may mắn.
• Phật thủ có tác dụng lưu giữ thần, Phật và ông bà tổ tiên lưu lại trong nhà lâu hơn để phù hộ cho gia chủ và các thành viên trong gia đình.
• Quất cảnh, quả hồng hay ớt đỏ được bày trí xung quanh để tô điểm sắc đỏ, màu vàng rực rỡ đẹp mắt cho mâm ngũ quả. Các loại quả này sẽ biểu tượng cho sự may mắn và thành đạt.
• Quả dứa có hương thơm đặc trưng, thể hiện mong ước của gia chủ về một năm mới an lành, nhiều sức khỏe và phúc lộc.

Mâm ngũ quả miền Trung

Dải đất miền Trung thường gặp nhiều thiên tai, bão lũ, hạn hán quanh năm nên trái cây không được phong phú và đa dạng như miền Nam và miền Bắc. Chính vì thế, mâm ngũ quả ngày Tết của miền Trung sẽ rất đơn giản, không quá câu nệ hình thức, miễn thành tâm là được. Tùy thuộc vào từng điều kiện và hoàn cảnh gia đình mà bày biện mâm ngũ quả khác nhau.

Một số loại quả thường xuất hiện trong mâm ngũ quả của người miền Trung như thanh long, chuối, dứa, mãng cầu, sung, dưa hấu, cam, quýt,…

Mâm ngũ quả miền Nam

Người dân Nam Bộ rất cầu kỳ trong việc ăn uống lẫn cách bày trí mâm ngũ quả ngày Tết, vì thế họ thường chỉn chu trong khâu chọn lựa các loại hoa quả. Với mong muốn “cầu sung vừa đủ xài” ước mong một năm mới đầy đủ, sung túc, người miền Nam sẽ chọn những loại quả như mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. Đặc biệt, trong mâm ngũ quả của miền Nam sẽ không thể nào thiếu một cặp dưa hấu. 

>>Ngoài bày mâm ngũ quả thì bữa tiệc tất niên không thể thiếu các món ăn ngày Tết cổ truyền như: thịt kho tàu, bánh chưng, củ kiệu, xôi gấc,…

Mâm ngũ quả ngày Tết là gì, có nguồn gốc do đâu?

Mâm ngũ quả ngày Tết là một nét văn hóa đặc trưng trong dịp Tết Nguyên Đán. Như tên gọi, mâm ngũ quả được trưng 5 loại trái cây khác nhau (có 5 màu sắc). Mỗi loại quả ( tên và màu sắc, hương vị của quả) sẽ có một ý nghĩ khác nhau. Tùy vào văn hóa đặc sản của vùng miền mà thể hiện sự mong muốn và khát khao một năm mới bình an, sung túc của gia chủ. 

Mâm ngũ quả có thể nói, có nguồn gốc lễ Vu Lan của Đạo Phật, mâm ngũ quả được nhắc trong kinh Vu-Lan-Bồn (Ullambana Sutra) có nói tới hình ảnh “trái cây 5 màu”, từ đó đã xuất hiện mâm ngũ quả với 5 màu sắc, 5 loại quả khác nhau. Theo quan niệm nhà Phật trái cây 5 màu tượng trưng cho ngũ căn: tín (lòng tin), tấn (ý chí kiên cường), niệm (ghi nhớ) , định ( tâm không loạn) và huệ (sáng suốt). Cho đến ngày nay, việc trưng bày mâm ngũ quả trong ngày lễ vu lan, vào dịp Tết,… vẫn được mọi người lưu truyền để trưng bày trong các dịp này, để bày tỏ lòng biết ơn, và mong những điều may mắn sẽ đến với mình.

Cách bày mâm ngũ quả đẹp và ý nghĩa ngày Tết 3 miền

Mâm ngũ quả ở miền Nam

Mâm ngũ quả ở miền Nam thường gồm các loại trái cây sau (Mãng cầu, trái dừa, đu đủ, xoài, sung) với ngụ ý là “cầu vừa sung (túc) đủ xài”. Với mong muốn năm mới đến sẽ sung túc, đủ đầy. Bên cạnh đó, kế bên mâm ngũ quả người miền Nam thường trưng kèm thêm một cặp dưa hấu trong dịp Tết. 

Khác với người miền Bắc, người miền Nam thường kiêng kỵ chưng trái có tên mang ý nghĩa xấu, nên thông thường trong mâm ngũ quả họ sẽ thường không chưng các loại quả như sau:

• Chuối: vì âm tên của trái chuối đọc như “chúi nhủi” 
• Trái lê: lê lết, dễ thất bại, khó thành công
• Trái táo: người Nam thường có tên gọi là quả “bom”
• Sầu riêng: mặc dù người Nam rất thích ăn sầu riêng, nhưng thường trong những dịp lễ hay mâm ngũ quả loại quả này sẽ thường không xuất hiện. Vì cái tên của nó có ý nghĩa “khá buồn.

Mặc dù, ở mỗi vùng miền khác nhau sẽ có những tập quán, phong tục riêng nên sự bày trí mâm ngũ quả cũng có chút khác biệt. Tuy nhiên, nếu xét chung thì việc trưng bày mâm ngũ quả trong dịp Tết cũng chính là một nét văn hóa đặc trưng của người Việt, vì khí thấy mâm ngũ quả là thấy “xuân về”. Đặc biệt hơn, mâm ngũ quả còn thể hiện lòng thành cung kính của những người con Việt với đất trời, tổ tiên, cha ông trong dịp Tết. Mong muốn một năm mới đủ đầy, an khang, thịnh vượng.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Thường mâm ngũ quả ngày Tết của miền Nam sẽ khác so với miền Bắc. Nếu như miền Nam chọn những loại quả trên để chưng thì ở miền Bắc sẽ trưng các loại quả gồm: chuối, bưởi, hồng, đào, quất,…Và thường thi ở miền Bắc, sẽ không quá khắt khe về việc chưng mâm ngũ quả, hầu như các loại quả nào cũng có thể trưng, miễn là nhiều màu sắc. 

Màu sẵn trong mâm ngũ quả của người miền Bắc sẽ tuân theo ngũ hành bao gồm các màu tượng trưng cho các mệnh như:

• Kim – Màu trắng (kim loại)
• Mộc – Màu xanh lá (mộc gỗ)
• Thủy – Màu xanh dương (thủy nước)
• Thổ – Màu vàng (thổ đất)
• Hỏa – Màu đỏ (hỏa lửa)

Là 5 màu sắc tượng trưng cho sự may mắn, gửi gắm ước mong của ông bà ngày xưa cho cuộc sống bình yên, êm ấm. Biết sắp xếp vận dụng hài hòa, Ngũ Hành sẽ tương sinh, tạo ra vượng khí.  Điều này giúp cuộc sống sung túc, sức khỏe dồi dào, tinh thần lạc quan, xua tan bớt âu lo, bệnh dịch.  

Ngày nay, người ta thường không quan trọng hay quá cứng nhắc về việc trưng bày ngũ quả nữa, mà càng ngày càng phong phú hơn trong việc trang trí có thể là: thập, bát,… nhìn chung, đều mong muốn một năm mới an khang, hạnh phúc.

Mâm ngũ quả miền Trung

Mâm ngũ quả miền Trung là sự giao thoa giữa miền Bắc và miền Nam, mâm ngũ quả miền Trung thường gồm: chuối, dừa, mãng cầu, xoài, đu đủ, sung,…

Vì miền Trung bao năm, điều kiện tự nhiên thuận lợi, nên người miền Trung khá đơn giản trong việc trưng bày mâm ngũ quả. Đối với người miền Trung, việc chưng mâm ngũ quả đơn giản, không câu nệ hình thức, chủ yếu là cây nhà lá vườn, có gì lễ đấy, miễn là chỉ cần thành tâm là được.

Xem thêm các công thức nấu ăn cho ngày Tết: /ngoai-ngu-6-bac-cua-viet-nam-thong-tin-tuyen-sinh-dao-tao-dai-hoc-cao-dang/

Cách chọn lựa trái cây ngon bày mâm ngũ quả Tết

• Mâm ngũ quả ngày Tết thường sẽ được trưng trong ngày 29, 30 tết. Vì vậy, chúng ta nên mua hoa quả từ ngày 27-28, vì Tết kéo dài 3 ngày chính là từ mùng 1 đến mùng 3. Bạn nên chọn trái cây có độ chín vừa, không được chín quá, chọn loại quả tươi để cúng, không thâm hoặc bị dập nhất là chuối, mãng cầu vì sẽ khiến mâm ngũ quả không được đẹp, và khi trưng không được cứng cáp, và chín quá thì sẽ bị nhũn.
• Dưa hấu nên chọn trái căng tròn, không bị trầy quá nhiều trên thân dưa hấu.
• Chọn các quả phải còn tươi, xanh, có cuốn lá càng tốt. Đặc biệt phải hiểu ý nghĩa của từng loại khi trưng lên mâm. 
• Lưu ý, nếu như có rửa trái cây, thì bạn phải cho trái cây ráo nước, dùng khăn giấy lâu hoặc để ráo nước tự nhiên, sau đó mới trưng được, nếu trưng luôn thì trái cây bị ẩm nước sẽ nhanh bị hư.

Xem thêm các công thức món ăn ngon cho ngày Tết: /ngoai-ngu-6-bac-cua-viet-nam-thong-tin-tuyen-sinh-dao-tao-dai-hoc-cao-dang/

Cách trang trí mâm ngũ quả đẹp, đơn giản và ý nghĩa ngày Tết

Mâm ngũ quả gồm những gì? – Miền Nam

Một số hình ảnh trang trí mâm ngũ quả mà bạn có thể tham khảo

Mâm ngũ quả gồm những gì? – Miền Bắc

Mâm ngũ quả ngày tết gồm những gì? – Miền Trung

Lời kết

Mặc dù, có tên là mâm ngũ quả nhưng hiện nay như các bạn thấy trên hình, mâm ngũ quả được biến tấu cho thêm các loại trái cây khác tới thập, bát ngũ quả,…Nhưng tên gọi mâm ngũ quả vẫn không thay đổi khi nhắc đến một mâm trái cây vào dịp Tết nguyên đán, là mọi người đều biết. Hy vọng với những thông tin trên đây, nước mắm Tĩn đã trả lời cho bạn được mâm ngũ quả ngày Tết gồm những gì, và cách trang trí mâm ngũ quả đẹp trong dịp Tết Nguyên Đán. Chúc bạn luôn thành công và sức khỏe. 

1. Cách bày mâm ngũ quả miền Bắc

Ở miền Bắc, hầu hết các gia đình đều lựa chọn bày trí mâm ngũ quả dựa theo thuyết Ngũ hành. Người miền Bắc quan niệm rằng, một mâm ngũ quả đẹp phải có màu sắc rực rỡ, hài hòa. Tuân theo 5 màu cơ bản là kim trắng, thổ vàng, hỏa đỏ, mộc xanh và thủy đen. Do đó, mâm ngũ quả miền Bắc thường bao gồm 5 loại quả là chuối, bưởi, hồng, đào và quýt. 

1.1. Ý nghĩa của từng loại quả trong mâm ngũ quả miền Bắc

Mỗi loại quả sẽ mang ý nghĩa riêng, đại diện cho từng mong muốn của gia chủ. Cụ thể, nải chuối xanh có hình dạng như bàn tay, thể hiện sự che chở, bao bọc và chứa đựng sự sung túc. Bên cạnh đó, màu xanh còn là tượng trưng cho sự sống, mang đến những hy vọng về một năm mới phát triển hơn. 

Những quả bưởi to tròn, căng bóng, mang ý nghĩa về sự an khang và thịnh vượng. Ngoài ra, bưởi còn là đại diện cho sự viên mãn và đủ đầy. Hồng với màu sắc tươi sáng tượng trưng cho sự thành đạt. Đào là biểu tượng của sự thăng tiến, giàu sang và phú quý. Cuối cùng, quýt với sắc vàng óng đặc trưng sẽ đem đến nhiều may mắn cho gia chủ trong năm sắp tới. 

1.2. Cách bày mâm ngũ quả

Trước tiên, bạn cần chuẩn bị một cái đĩa hoặc khay có bề mặt phẳng. Tốt nhất nên sử dụng khay gỗ vì khi để trên bàn thờ nhìn sẽ đẹp mắt và ấm cúng hơn. Khay gỗ Teak tròn với thiết kế tối giản nhưng lại vô cùng tinh tế là lựa chọn tuyệt vời khi bày mâm ngũ quả ngày Tết. Bên cạnh đó, khay có kích thước đa dạng, giúp người dùng dễ dàng lựa chọn tùy theo nhu cầu sử dụng. 

Trái cây sẽ được sắp xếp xen kẽ nhau, trong đó quả lớn sẽ đặt phía dưới. Nải chuối sẽ để dưới cùng và đỡ lấy toàn bộ các loại quả ở phía trên. Bưởi được đặt ở chính giữa nải chuối, bao xung quanh là đào, hồng và quýt. Nếu còn nhiều khoảng trống, bạn có thể cài thêm ớt hoặc quất cho mâm ngũ quả ngày Tết thêm đầy đặn và đẹp mắt hơn.