Cơ Sở Hạ Tầng Của Việt Nam Là Gì – Thông tin tuyển sinh Đại học Cao đẳng

1. Cơ sở hạ tầng là gì?

Cơ sở hạ tầng trong đời sống là thuật ngữ chỉ các yếu tố thuộc về phương diện kỹ thuật, vật chất, kinh tế, giao thông… tồn tại trong xã hội hay môi trường nhất định nào đó. Mục đích chính của cơ sở hạ tầng là hỗ trợ các hoạt động liên quan đến sản xuất, đời sống của con người.

Hiểu một cách đơn giản thì cơ sở hạ tầng chính là những bộ phận kết cấu, nền tảng cho việc phát triển nền kinh tế.

– Trên phương diện hình thái, cơ sở hạ tầng là những tài sản hữu hình như đường xá, hệ thống cầu cống, kênh mương thủy lợi, các công trình công cộng,… Theo quy định tại Mục 1.2 Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 01:2008/BXD thì đây chính là những công trình thuộc hạ tầng xã hội hoặc hạ tầng cơ sở.

Dựa trên cơ sở đó các hoạt động kinh tế, xã hội được duy trì và phát triển.

– Trên phương diện kinh tế hàng hóa: cơ sở hạ tầng là một loại hàng hóa công cộng dùng để phục vụ cho lợi ích của toàn xã hội.

– Trên phương diện đầu tư: cơ sở hạ tầng là kết quả, sản phẩm của quá trình đầu tư qua nhiều thế hệ được đầu tư đáp ứng yêu cầu, mục tiêu phát triển đất nước về mọi mặt.

Như vậy, cơ sở hạ tầng là toàn bộ điều kiện về vật chất, kỹ thuật,… được trang bị để phục vụ cho hoạt động sản xuất cũng như đời sống con người.

2. Phân loại các cơ sở hạ tầng chi tiết

Sau khi đã hiểu được cơ sở hạ tầng là gì, tiếp theo cần tìm hiểu về các loại cơ sở hạ tầng cụ thể theo lĩnh vực.

Theo lĩnh vực kinh tế, xã hội

• Cơ sở hạ tầng kinh tế: Bao gồm đường xá, cầu cống, sân bay, vận tải, bến cảng… để phục vụ cho quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm hoặc sử dụng để lưu thông hàng hoá.

• Cơ sở hạ tầng xã hội: Bao gồm các công trình công cộng, nhà ở, bệnh viện, trường học, khu công nghiệp, nhà hát… để phục vụ cho hoạt động xã hội, đời sống của con người trong nhiều ngành nghề khác nhau.

• Cơ sở hạ tầng môi trường: Bao gồm các công trình bảo vệ đất, rừng, cơ sở xử lý chất thải công nghiệp… Phục vụ cho việc bảo vệ, giữ gìn và cải tạo môi trường sống của con người được tốt hơn.

• Cơ sở hạ tầng an ninh quốc phòng: Gồm các cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng vũ khí, khí tài… phục vụ cho lĩnh vực an ninh quốc phòng.

Theo các ngành kinh tế quốc dân

Cơ sở hạ tầng sẽ được phân theo các ngành như: bưu chính, giao thông vận tải, năng lượng, thủy lợi, xây dựng, y tế, giáo dục, văn hóa xã hội…

Theo vùng lãnh thổ, dân cư

Cơ sở hạ tầng được chia thành: cơ sở hạ tầng đô thị, cơ sở hạ tầng nông thôn, cơ sở hạ tầng kinh tế biển, cơ sở hạ tầng đồng bằng và trung du miền núi…

Theo cấp quản lý

Cấp quản lý sẽ phân chia theo trung ương và địa phương. Mỗi đơn vị sẽ có nhiệm vụ riêng cụ thể như sau:

• Do trung ương quản lý: bao gồm cơ sở hạ tầng có quy mô lớn như hệ thống đường quốc lộ, sân bay, đường sắt, bến cảng, cơ sở quốc phòng an ninh…

• Do địa phương quản lý được chia thành các cấp tỉnh/huyện/xã bao gồm: cầu đường, kênh rạch, cơ sở giáo dục, thể thao, y tế, văn hóa…

Cách phân chia này có tác dụng lớn trong việc nâng cao tính chủ động của các cấp chính quyền trong việc quản lý, khai thác nguồn vốn đầu tư sao cho phù hợp. Từ đó nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng để phục vụ tốt hơn cho các ngành nghề khác, đảm bảo phát triển kinh tế  – xã hội bền vững.

Theo tính chất, đặc điểm

Cơ sở hạ tầng được phân thành cơ sở hạ tầng mang hình thái vật chất và phi vật chất. Cụ thể:

• Hình thái vật chất: Bao gồm các công trình công cộng như hệ thống đường giao thông, điện, kênh rạch, công trình y tế, trường học, khu công nghiệp, cơ sở quốc phòng an ninh…

• Hình thái phi vật chất: Bao gồm hệ thống thiết chế xã hội, an ninh trật tự, cơ chế hoạt động, thủ tục hành chính…

3. Vai trò của cơ sở hạ tầng

Mỗi loại hình thái kinh tế xã hội đều có cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng tương ứng. Vì vậy, cả hai yếu tố cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng này đều mang tính lịch sử cụ thể. Giữa chúng có mối quan hệ biện chứng qua lại với nhau. Trong đó, cơ sở hạ tầng luôn giữ vai trò quyết định với kiến trúc thượng tầng.

Vai trò quyết định của cơ sở hạ tầng thể hiện ở điểm đó là những quan hệ vật chất khách quan, có khả năng quy định mọi quan hệ khác gồm có chính trị, tinh thần và tư tưởng của xã hội. Cơ sở hạ tầng sẽ sinh ra kiến trúc thượng tầng tương ứng với chúng. Điều này có nghĩa kiến trúc thượng tầng nhất định phải phản ánh được một cơ sở hạ tầng cụ thể.

Cơ sở hạ tầng có vai trò quyết định đến kiến trúc thượng tầng về mặt tính chất, nội dung, kết cấu. Từ đối kháng hoặc không đối kháng trong tính chất, nghèo nàn hay đa dạng trong nội dung và gọn nhẹ hay phức tạp trong hình thức thể hiện. Tất cả những vai trò trên đều do cơ sở hạ tầng quyết định mà nên.

Khi cơ sở hạ tầng có một số biến đối căn bản thì kiến trúc thượng tầng cũng sẽ thay đổi theo. Theo Mác đã viết: ”Cơ sở kinh tế thay đổi thì tất cả kiến trúc thượng tầng đồ sộ cũng bị thay đổi ít nhiều nhanh chóng”.

Từ đó có thể thấy vai trò của cơ sở hạ tầng quyết định sâu sắc lên kiến trúc thượng tầng. Do đó, khi thay đổi, cải tạo kiến trúc thượng tầng trong xã hội cần phải suy xét từ cơ sở hạ tầng. Bởi vì đó mới chính là gốc của vấn đề cũng là nền tảng cho mọi sự thay đổi.

Trên đây là các nội dung giải đáp của chúng tôi về Cơ sở hạ tầng là gì? Trong quá trình tìm hiểu, nếu như các bạn cần Công ty Luật ACC hướng dẫn các vấn đề pháp lý vui lòng liên hệ với chúng tôi để được giải đáp.

1. Cơ sở hạ tầng là gì?

Cơ sở hạ tầng trong đời sống là thuật ngữ chỉ các yếu tố thuộc về phương diện kỹ thuật, vật chất, kinh tế, giao thông… tồn tại trong xã hội hay môi trường nhất định nào đó. Mục đích chính của cơ sở hạ tầng là hỗ trợ các hoạt động liên quan đến sản xuất, đời sống của con người.

Hiểu một cách đơn giản thì cơ sở hạ tầng chính là những bộ phận kết cấu, nền tảng cho việc phát triển nền kinh tế.

– Trên phương diện hình thái, cơ sở hạ tầng là những tài sản hữu hình như đường xá, hệ thống cầu cống, kênh mương thủy lợi, các công trình công cộng,… Theo quy định tại Mục 1.2 Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 01:2008/BXD thì đây chính là những công trình thuộc hạ tầng xã hội hoặc hạ tầng cơ sở.

2. Cơ sở hạ tầng trong triết học được hiểu thế nào?

Cơ sở hạ tầng trong phạm trù triết học có tên tiếng Anh là “Infrastructure” dùng để chỉ toàn bộ những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của xã hội, cũng có thể là một giai đoạn lịch sử nhất định. Đây là phạm trù cơ bản của chủ nghĩa duy vật lịch sử.

Theo Từ điển bách khoa mở toàn thư thì cơ sở hạ tầng trong chủ nghĩa duy vật lịch sử bao gồm tất cả các mối quan hệ sản xuất tạo thành cơ cấu kinh tế của 01 xã hội nhất định.

Cơ sở hạ tầng của một xã hội ở 01 giai đoạn lịch sử nhất định bao gồm 03 loại quan hệ sản xuất:

– Quan hệ sản xuất thống trị

– Quan hệ sản xuất tàn dư

– Quan hệ sản xuất mầm mống (tương lai)

Trong đó, quan hệ sản xuất thống trị đóng vai trò quy định và chi phối 02 quan hệ sản xuất còn lại.

Cơ sở hạ tầng quyết định nội dung, tính chất của kiến trúc thượng tầng; nội dung, tính chất của kiến trúc thượng tầng là sự phản ánh cơ sở hạ tầng.

Kiến trúc thượng tầng theo chủ nghĩa duy vật lịch sử của Marx và Ph.Ăng-ghen dùng mô tả hệ thống kết cấu các hình thái ý thức xã hội cùng thiết chế chính trị – xã hội tương ứng, được hình thành trên cơ sở hạ tầng nhất định.

Có thể hiểu, kiến trúc thượng tầng là toàn bộ quan điểm chính trị, triết học, đạo đức, tôn giáo, nghệ thuật,… cùng với thiết chế xã hội tương ứng như nhà nước, đảng phái, giáo hội,…

Tính chất của kiến trúc thượng tầng do tính chất của cơ sở hạ tầng quyết định.

Ví dụ trong xã hội giai cấp, giai cấp nào thống trị kinh tế thì chiếm địa vị thống trị cả về chính trị lẫn đời sống tinh thần của xã hội.

Các yếu tố của kiến trúc thượng tầng như nhà nước, pháp quyền, tôn giáo,… đều trực tiếp hay gián tiếp phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng, do cơ sở hạ tầng quyết định.

Cơ sở hạ tầng thay đổi thì kiến trúc thượng tầng sớm hay muộn cũng thay đổi theo. Theo Các – Mác thì:

Cơ sở kinh tế thay đổi thì toàn bộ cái kiến trúc thượng tầng đồ sộ cũng bị đảo lộn ít nhiều nhanh chóng

Kinh tế có vai trò quyết định các lĩnh vực hoạt động của xã hội do đó, kiến trúc thượng tầng phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng.

Mặc dù cơ sở hạ tầng quyết định cơ sở thượng tầng và cơ sở thượng tầng phải phù hợp với cơ sở hạ tầng, nhưng kiến trúc thượng tầng vẫn có tính độc lập trong quá trình vận động, phát triển và có sự tác động một cách mạnh mẽ với cơ sở hạ tầng.

1. Cơ sở hạ tầng là gì?

Cơ sở hạ tầng với phạm trù triết học có tên tiếng anh là “Infrastructure” (hay cơ sở kinh tế) là toàn bộ những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của xã hội, hay là một giai đoạn lịch sử nhất định. Đây là phạm trù cơ bản của chủ nghĩa duy vật lịch sử.

Về khái niện xây dựng, cơ sở hạ tầng là khái niệm chung để chỉ đường bộ, đường sắt, bệnh viện, trường học, hệ thống thủy lợi, cấp nước…

Trên thực tế, khi nói về cơ sở hạ tầng là nói cơ sở kinh tế của xã hội; không phải nói kết cấu hạ tầng kỹ thuật của xã hội mà thuộc vể lực lượng sản xuất.

Ví dụ, cơ sở hạ tầng của nước Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội hiện nay là một kết cấu kinh tế nhiều thành phần kinh tế (kinh tế nhà nước, tập thể, tư nhân tư bản…) trong đó thành phần, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, chi phối các quan hệ sản xuất còn lại.

Kết cấu đó được xác lập trên cơ sở hệ thống ba loại hình sở hữu về tư liệu sản xuất, sở hữu toàn dân (do nhà nước quản lý), sở hữu tập thể (người lao động), sở hữu tư nhân (cá nhân mỗi người); và hình thành nên nhiều hình thức tổ chức kinh doanh đa dạng.

Kết cấu chung của cơ sở hạ tầng

+ Kết cấu ba bộ phận của cơ sở hạ tầng phản ánh điều gì? Sự tồn tại của ba loại hình quan hệ sản xuất cấu thành cơ sở hạ tầng của một xã hội phản ánh tính chất vận động, phát triển liên tục của lực lượng sản xuất với các tính chất kế thừa, phát huy và phát triển.

+ Hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đồng bộ, hiện đại sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất, hiệu quả của nền kinh tế và góp phần giải quyết các vấn đề xã hội.

+ Ngược lại, một hệ thống cơ sở hạ tầng kém phát triển là một trở lực lớn đối với sự phát triển. Ở nhiều nước đang phát triển hiện nay, kết cấu hạ tầng thiếu và yếu đã gây ứ đọng trong luân chuyển các nguồn lực, khó hấp thụ, vốn đầu tư, gây ra những ảnh hướng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế.

2. Kiến trúc thượng tầng

Kiến trúc thượng tầng của một xã hội bao gồm: hệ thống các hình thái ý thức xã hội (hình thái ý thức chính trị, pháp quyền, tôn giáo,…) và các thiết chế chính trị – xã hội tương ứng của chúng (nhà nước, chính đảng, giáo hội,…).

Yếu tố trọng yếu của kiến trúc thượng tầng trong điều kiện xã hội có đối kháng giai cấp là yếu tố nào Trong xã hội có giai cấp, đặc biệt là trong các xã hội hiện đại, hình thái ý thức chính trị và pháp quyền cùng hệ thống thiết chế, tổ chức chính đảng và nhà nước là hai thiết chế, tổ chức quan trọng nhất trong hệ thống kiến trúc thượng tầng của xã hội.

Về danh nghĩa, nhà nước là hệ thống tổ chức đại biểu cho quyền lực chung của xã hội để quản lý, điều khiển mọi hoạt động của xã hội và công dân, thực hiện chức năng chính trị và chức năng xã hội cùng chức năng đối nội và đối ngoại của quốc gia.

Về thực chất, bất cứ nhà nước nào cũng là công cụ quyền lực thực hiện chuyên chính giai cấp của giai Cấp thống trị, tức giai cấp nắm giữ được những tư liệu sản xuất chủ yếu của xã hội, nó chính là chủ thể thực sự của quyền lực nhà nước.

Tags:
cơ sở hạ tầng tiếng anh là gìcơ sở hạ tầng việt namcơ sở hạ tầng của các nước tư bảncơ sở hạ tầng ở các nước tư bảncơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

1. Cơ sở hạ tầng là gì?

Chắc hẳn ở xã hội ngày nay thì nhắc tới cơ sở hạ tầng là thuật ngữ đã khá quen thuộc và khái niệm  này với phạm trù triết học có tên tiếng anh là “Infrastructure” (hay cơ sở kinh tế) là toàn bộ những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của xã hội, hay là một giai đoạn lịch sử nhất định. Đây là phạm trù cơ bản của chủ nghĩa duy vật lịch sử.

Cơ sở hạ tầng để chỉ công trình xây dựng chung để chỉ đường bộ, đường sắt, bệnh viện, trường học, hệ thống thủy lợi, cấp nước khi nói về cơ sở hạ tầng là nói cơ sở kinh tế của xã hội; không phải nói kết cấu hạ tầng kỹ thuật của xã hội mà thuộc vể lực lượng sản xuất.

Để hiểu hơn về vấn đề này ta có thể lấy ví dụ như đối với cơ sở hạ tầng của nước Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội hiện nay là một kết cấu kinh tế nhiều thành phần kinh tế (kinh tế nhà nước, tập thể, tư nhân tư bản…) trong đó thành phần, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, chi phối các quan hệ sản xuất còn lại.

Kết cấu đó được xác lập trên cơ sở hệ thống ba loại hình sở hữu về tư liệu sản xuất, sở hữu toàn dân (do nhà nước quản lý), sở hữu tập thể (người lao động), sở hữu tư nhân (cá nhân mỗi người); và hình thành nên nhiều hình thức tổ chức kinh doanh đa dạng.

Kết cấu chung của cơ sở hạ tầng

+ Kết cấu ba bộ phận của cơ sở hạ tầng phản ánh điều gì đây cũng là một thắc mắc rất thú vị? Sự tồn tại của ba loại hình quan hệ sản xuất cấu thành cơ sở hạ tầng của một xã hội phản ánh tính chất vận động, phát triển liên tục của lực lượng sản xuất với các tính chất kế thừa, phát huy và phát triển.

+ Hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển đồng bộ, hiện đại sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nâng cao năng suất, hiệu quả của nền kinh tế và góp phần giải quyết các vấn đề xã hội.

+ Ngược lại, một hệ thống cơ sở hạ tầng kém phát triển là một trở lực lớn đối với sự phát triển. Ở nhiều nước đang phát triển hiện nay, kết cấu hạ tầng thiếu và yếu đã gây ứ đọng trong luân chuyển các nguồn lực, khó hấp thụ, vốn đầu tư, gây ra những ảnh hướng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế.

Xem thêm: Mối quan hệ biện chứng giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng

Giải đáp thắc mắc cơ sở hạ tầng là gì

Cơ sở hạ tầng thuộc phạm trù triết học với mục đích để chỉ những bộ phận kết cấu, nền tảng cho việc phát triển nền kinh tế của một quốc gia nào đó. Và chúng được hiểu trên nhiều phương diện khác nhau, cụ thể:

• Phương diện hình thái: Là những tài sản có thể nhìn thấy, hiện hữu trong cuộc sống như giao thông, công trình công cộng, đường xá, thuỷ lợi, công trình kỹ thuật… Dựa trên những cơ sở có sẵn này, các hoạt động về kinh tế – văn hoá – xã hội sẽ được duy trì và phát triển.

• Theo phương diện kinh tế: Lúc này cơ sở hạ tầng được hiểu như một loại hàng hoá công cộng để phục vụ cho lợi ích chung toàn xã hội.

• Về phương diện đầu tư: Cơ sở hạ tầng là kết quả của quá trình gom góp qua nhiều thế hệ. Được đầu tư lâu dài để đáp ứng tốt hơn cho mục tiêu phát triển toàn diện của một quốc gia.

=> Tóm lại, cơ sở hạ tầng là toàn bộ những điều kiện về vật chất, kỹ thuật, thiết chế xã hội… để phục vụ cho đời sống sinh hoạt và sản xuất của con người. Đây là nền tảng cốt lõi có vai trò rất quan trọng cho sự phát triển bền vững của toàn xã hội.

Cơ sở hạ tầng là toàn bộ hình thái phục vụ đời sống sinh hoạt và sản xuất

Phân loại các cơ sở hạ tầng chi tiết

Sau khi đã hiểu được cơ sở hạ tầng là gì, tiếp theo cần tìm hiểu về các loại cơ sở hạ tầng cụ thể theo lĩnh vực.

Theo lĩnh vực kinh tế, xã hội

• Cơ sở hạ tầng kinh tế: Bao gồm đường xá, cầu cống, sân bay, vận tải, bến cảng… để phục vụ cho quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm hoặc sử dụng để lưu thông hàng hoá.

• Cơ sở hạ tầng xã hội: Bao gồm các công trình công cộng, nhà ở, bệnh viện, trường học, khu công nghiệp, nhà hát… để phục vụ cho hoạt động xã hội, đời sống của con người trong nhiều ngành nghề khác nhau.

• Cơ sở hạ tầng môi trường: Bao gồm các công trình bảo vệ đất, rừng, cơ sở xử lý chất thải công nghiệp… Phục vụ cho việc bảo vệ, giữ gìn và cải tạo môi trường sống của con người được tốt hơn.

• Cơ sở hạ tầng an ninh quốc phòng: Gồm các cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng vũ khí, khí tài… phục vụ cho lĩnh vực an ninh quốc phòng.

Theo các ngành kinh tế quốc dân

Cơ sở hạ tầng sẽ được phân theo các ngành như: bưu chính, giao thông vận tải, năng lượng, thủy lợi, xây dựng, y tế, giáo dục, văn hóa xã hội…

Cơ sở hạ tầng được phân theo ngành nghề cụ thể

Theo vùng lãnh thổ, dân cư

Cơ sở hạ tầng được chia thành: cơ sở hạ tầng đô thị, cơ sở hạ tầng nông thôn, cơ sở hạ tầng kinh tế biển, cơ sở hạ tầng đồng bằng và trung du miền núi…

Theo cấp quản lý

Cấp quản lý sẽ phân chia theo trung ương và địa phương. Mỗi đơn vị sẽ có nhiệm vụ riêng cụ thể như sau:

• Do trung ương quản lý: bao gồm cơ sở hạ tầng có quy mô lớn như hệ thống đường quốc lộ, sân bay, đường sắt, bến cảng, cơ sở quốc phòng an ninh…

• Do địa phương quản lý được chia thành các cấp tỉnh/huyện/xã bao gồm: cầu đường, kênh rạch, cơ sở giáo dục, thể thao, y tế, văn hóa…

Cách phân chia này có tác dụng lớn trong việc nâng cao tính chủ động của các cấp chính quyền trong việc quản lý, khai thác nguồn vốn đầu tư sao cho phù hợp. Từ đó nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng để phục vụ tốt hơn cho các ngành nghề khác, đảm bảo phát triển kinh tế  – xã hội bền vững.

Cơ sở hạ tầng được phân cho các cấp quản lý

Theo tính chất, đặc điểm

Cơ sở hạ tầng được phân thành cơ sở hạ tầng mang hình thái vật chất và phi vật chất. Cụ thể:

• Hình thái vật chất: Bao gồm các công trình công cộng như hệ thống đường giao thông, điện, kênh rạch, công trình y tế, trường học, khu công nghiệp, cơ sở quốc phòng an ninh…

• Hình thái phi vật chất: Bao gồm hệ thống thiết chế xã hội, an ninh trật tự, cơ chế hoạt động, thủ tục hành chính…

Sự tương quan giữa cơ sở hạ tầng với kiến trúc thượng tầng

Khái niệm kiến trúc thượng tầng

Kiến trúc thượng tầng là khái niệm để chỉ các kết cấu hình thái ý thức xã hội và thể chế chính trị – xã hội tương ứng. Quan hệ nội tại của kiến trúc thượng tầng được hình thành bởi cơ sở hạ tầng nhất định. Trong kết cấu của kiến trúc thượng tầng, nhà nước là bộ phận tối quan trọng, bởi nhà nước kiểm soát sức mạnh kinh tế và chi phối sự phát triển của kiến trúc thượng tầng.

Kiến trúc thượng tầng tương quan

Vai trò của cơ sở hạ tầng đối với kiến trúc thượng tầng

Dù trải qua hình thái kinh tế xã hội nào thì đều có cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng tương ứng. 2 yếu tố này mang tính lịch sử và có mối quan hệ biện chứng với nhau. Có thể nói, cơ sở hạ tầng giữ vai trò then chốt đối với kiến trúc thượng tầng. Cụ thể

• Cơ sở hạ tầng sinh ra kiến trúc thượng tầng tương ứng; theo đó kiến trúc thượng tầng bắt buộc phản ánh một cơ sở hạ tầng cụ thể ở địa phương, tỉnh thành nào đó.

• Tính chất, nội dung và kết cấu của kiến trúc thượng tầng được quyết định bởi cơ sở hạ tầng. Ví dụ: khu vực đó chỉ có thể xây dựng các công trình nhỏ lẻ, không thể xây dựng công trình lớn với tải trọng nặng do có nền đất yếu.

• Cơ sở hạ tầng nếu bị biến đổi thì kiến trúc thượng tầng cũng phải thay đổi theo cho phù hợp.

Cơ sở hạ tầng quyết định đến kiến trúc thượng tầng

Từ những thông tin trên có thể thấy rằng, cơ sở hạ tầng có vai trò rất quan trọng đối với kiến trúc thượng tầng. Ở mỗi địa phương, khu vực nếu muốn cải tạo kiến trúc thượng tầng thì trước tiên phải phân tích và suy xét từ cơ sở hạ tầng thì mới đưa ra được những thay đổi phù hợp.

Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về khái niệm cơ sở hạ tầng là gì cũng như những vấn đề liên quan. Nếu còn vấn đề gì cần giải đáp hoặc muốn đón đọc thêm nhiều tin tức hấp dẫn, hãy liên hệ ngay đến hotline của Batdongsanonline để được hỗ trợ.

Cơ sở hạ tầng là gì?

Cơ sở hạ tầng là gì? Đó là một bộ phần cấu thành nên nền kinh tế xã hội

Cơ sở hạ tầng là một thuật ngữ tổng hợp dùng để chỉ những bộ phận kết cấu, nền tảng cho việc phát triển nền kinh tế.

Xét trên phương diện hình thái, cơ sở hạ tầng là những tài sản hữu hình gồm đường xá, cầu cống, hệ thống thủy lợi, các công trình công cộng, các công trình hạ tầng kỹ thuật, lực lượng lao động tri thức… Dựa trên cơ sở có sẵn, các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội luôn được duy trì và phát triển. Đây cũng chính là những công trình thuộc hạ tầng xã hội hoặc hạ tầng cơ sở theo quy định tại 

Mục 1.2 Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 01:2008/BXD.

Xét trên phương diện kinh tế hàng hóa thì cơ sở hạ tầng là một loại hàng hóa công cộng. Loại hàng hóa này dùng để phục vụ cho lợi ích của toàn xã hội.

Xét trên phương diện đầu tư, cơ sở hạ tầng là kết quả, sản phẩm của quá trình đầu tư được gom góp lại qua nhiều thế hệ. Nó được coi là một bộ phận giá trị, tiết kiệm quốc gia, được đầu tư đáp ứng mọi yêu cầu, mục tiêu phát triển trên mọi mặt của đất nước.

Từ đó, tựu chung lại có thể hiểu như sau: Cơ sở hạ tầng được hiểu là toàn bộ những điều kiện về vật chất, kỹ thuật, thiết chế xã hội… được trang bị các yếu tố vật chất phục vụ cho hoạt động sản xuất và đời sống con người. Cơ sở hạ tầng vừa có các yếu tố vật chất vừa phi vật chất và nó cũng là sản phẩm của quá trình đầu tư để làm nền tảng cho sự phát triển của toàn xã hội.

Đây là một phạm trù khá rộng, bao gồm tất cả mọi yếu tố

Phân loại các cơ sở hạ tầng

Dựa trên những tiêu chí khác nhau, cơ sở hạ tầng được phân chia thành nhiều loại như sau:

Theo lĩnh vực kinh tế, xã hội

• Cơ sở hạ tầng kinh tế là một bộ phận thuộc những ngành phục vụ cho quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm hoặc tiếp tục quá trình sản xuất trong lưu thông hàng hóa. Nó sẽ gồm hệ thống đường xá, giao thông vận tải, thủy lại, cấp thoát nước, sân bay, bến cảng…
• Cơ sở hạ tầng xã hội là bộ phận thuộc các lĩnh vực đảm bảo những điều kiện chung cho hoạt động văn hóa, xã hội, đời sống của con người với các ngành y tế, giáo dục, văn hóa, xã hội, các công trình công cộng.
• Cơ sở hạ tầng môi trường là bộ phận thuộc các lĩnh vực phục vụ cho việc bảo vệ, giữ gìn, cải tạo môi trường sống như các công trình phòng chống thiên tai, công trình bảo vệ đất, rừng, biển, hệ thống xử lý chất thải công nghiệp…

• Cơ sở hạ tầng an ninh quốc phòng là một bộ phận đảm bảo những điều kiện vật chất kỹ thuật chung cho lĩnh vực này gồm hệ thống cơ sở vật chất sản xuất bảo quản vũ khí, bảo dưỡng vũ khí, khí tài,…

Cơ sở hạ tầng được phân chia theo nhiều lĩnh vực khác nhau

Theo các ngành kinh tế quốc dân

Cơ sở hạ tầng sẽ được phân theo các ngành như: giao thông vận tải, bưu chính, năng lượng, xây dựng, thủy lợi, giáo dục, y tế, văn hóa xã hội…

Theo vùng lãnh thổ, khu vực dân cư

Cơ sở hạ tầng được chia thành: cơ sở hạ tầng đô thị, cơ sở hạ tầng nông thôn, cơ sở hạ tầng kinh tế biển, cơ sở hạ tầng đồng bằng…

Theo cấp quản lý

Cơ sở hạ tầng được chia thành các cấp do trung ương quản lý, do địa phương quản lý:
 

• Do trung ương quản lý bao gồm cơ sở hạ tầng có quy mô lớn gồm hệ thống đường quốc lộ, đường sắt, sân bay, bến cảng,…
• Do địa phương quản lý gồm: cơ sở hạ tầng giao cho tỉnh/huyện/xã như cầu đường, kênh rạch, cơ sở giáo dục, y tế, văn hóa…

Nhờ vào cách phân loại này nhằm để xác định được rõ trách nhiệm cũng như nâng cao tính chủ động của các cấp chính quyền trong việc khai thác tối đa các nguồn vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng ở địa phương. Đồng thời, nhờ vào đó để có được biện pháp quản lý, sử dụng tốt cơ sở hạ tầng thuộc phạm vi quản lý.

Theo tính chất, đặc điểm

Cơ sở hạ tầng được phân thành cơ sở hạ tầng mang hình thái vật chất và phi vật chất:
 

• Cơ sở hạ tầng mang hình thái vật chất gồm các công trình như hệ thống đường giao thông, điện, kênh rạch, trường học, công trình y tế, cơ sở quốc phòng an ninh…
• Cơ sở hạ tầng mang hình thái phi vật chất bao gồm hệ thống thiết chế xã hội, cơ chế hoạt động, an ninh trật tự, thủ tục hành chính… Đây đều là các yếu tố liên quan đến điều kiện, môi trường phục vụ cho các hoạt động văn hóa, kinh tế, xã hội.

Trên đây là toàn bộ những thông tin chi tiết lý giải về vấn đề cơ sở hạ tầng là gì, phân loại cơ sở hạ tầng theo những đặc điểm, hình thái riêng. Từ việc phân loại cơ sở hạ tầng trên các tiêu chí khác nhau thành các loại hình khác nhau sẽ giúp cho việc phân cấp quản lý, đầu tư xây dựng, khai thác sử dụng các loại cơ sở hạ tầng phù hợp đáp ứng được yêu cầu phát triển của kinh tế, xã hội.

Mời bạn tham khảo clip với nội dung “8 dự án cơ sở hạ tầng hứa hẹn nhất thế giới” để hiểu thêm về cơ sở hạ tầng là gì nhé.

Xem thêm

• ​Đặc khu kinh tế là gì? Những thông tin đầy đủ về đặc khu kinh tế
• Quy hoạch là gì? Cách như quy hoạch như thế nào cho đúng

1. Khái niệm cơ sở hạ tầng

Cơ sở hạ tầng là gì? Khái niệm cơ sở hạ tầng được sử dụng lần đầu tiên trong lĩnh vực quân sự vào khoảng sau chiến tranh thế giới thứ hai. Cụm từ này được dùng để chỉ cơ sở vật chất đa lĩnh vực như giao thông, kiến trúc, xây dựng. 

Tất cả những cơ sở vật chất kỹ thuật này được hình thành và xây dựng theo một quy mô, kết cấu nhất định đã được đưa ra trước đó. Nó đóng một vai trò nền tảng cho các hoạt động diễn ra bên trong hoặc xung quanh những cơ sở vật chất này.

Sau này, thuật ngữ cơ sở hạ tầng được sử dụng phổ biến và rộng rãi hơn trong các lĩnh vực có tính xã hội cao như trường học, bệnh viện, nhà hát, rạp chiếu phim, cung văn hóa… Tóm lại, cơ sở vật chất kỹ thuật được sử dụng để phục vụ cho các hoạt động y tế, giáo dục, văn hóa cũng đều được coi là cơ sở hạ tầng. 

Trong lĩnh vực triết học, cơ sở hạ tầng được hiểu là những quan hệ sản xuất hợp thành cơ cấu kinh tế của một xã hội nhất định. Cơ sở hạ tầng của một xã hội cụ thể bao gồm:

• Quan hệ sản xuất thống trị
• Quan hệ sản xuất tàn dư của xã hội cũ
• Quan hệ sản xuất mầm mống của xã hội tương lai

Trong đó quan hệ sản xuất thống trị bao giờ cũng giữ vai trò chủ đạo chi phối các quan hệ sản xuất khác. Nó quy định xu hướng chung của đời sống kinh tế xã hội. 

Theo EPAC (Economic Planning and Advisory Commission – Hội đồng Kế Hoạch và Tư vấn kinh tế) cơ sở hạ tầng bao gồm “những tài sản cố định nhằm cung cấp các dịch vụ cơ bản trong một khoảng thời gian dài và trong thời gian đó Chính phủ đóng vai trò quan trọng thông qua một, một số hoặc tất cả các chức năng như kế hoạch, thiết kế, cấp vốn, xây dựng, vận hành và quản lý bằng pháp luật”.

2. Cơ sở hạ tầng gồm những gì? 

Sau khi hiểu cơ sở hạ tầng là gì, dựa trên những tiêu chí khác nhau, cơ sở hạ tầng được phân chia thành nhiều loại như sau:

Theo lĩnh vực kinh tế – xã hội

• Cơ sở hạ tầng kinh tế: Là những cơ sở vật chất kỹ thuật dùng để phục vụ cho quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm hoặc sản xuất phục vụ cho lưu thông. Cơ sở hạ tầng kinh tế bao gồm hệ thống giao thông vận tải, cầu đường, thủy lợi, truyền tải điện… 
• Cơ sở hạ tầng xã hội: Là những cơ sở vật chất kỹ thuật dùng để phục vụ cho các hoạt động văn hóa, xã hội, đời sống và giáo dục. Đó có thể là các công trình công cộng, nhà ở, bệnh viện, nhà hát… 
• Cơ sở hạ tầng môi trường: Là những cơ sở vật chất kỹ thuật dùng để phục vụ cho công tác bảo vệ và giữ gìn tài nguyên thiên nhiên, môi trường sinh thái, các công trình phòng chống và bảo vệ rừng, biển… 
• Cơ sở hạ tầng quốc phòng: Là những cơ sở vật chất kỹ thuật dùng để phục vụ cho lĩnh vực an ninh, quốc phòng. Đó có thể là hệ thống cơ sở sản xuất, sữa chữa và bảo dưỡng vũ khí, khí tài của quốc gia. 

Theo vùng lãnh thổ, dân cư

• Cơ sở hạ tầng đô thị: Cơ sở vật chất kỹ thuật nằm ở vùng đô thị phát triển (đô thị hoá)
• Cơ sở hạ tầng nông thôn: Cơ sở vật chất kỹ thuật nằm ở vùng nông thôn
• Cơ sở hạ tầng kinh tế biển: Cơ sở vật chất kỹ thuật trên biển nhằm phát triển kinh tế biển
• Cơ sở hạ tầng vùng đồng bằng và trung du miền núi: Cơ sở vật chất kỹ thuật ở vùng đồng bằng và trung du các tỉnh miền núi. 

Theo cấp quản lý

Cơ sở hạ tầng được phân thành: Cơ sở hạ tầng do trung ương quản lý và cơ sở hạ tầng do địa phương quản lý:

• Cơ sở hạ tầng do trung ương quản lý: Là những cơ sở vật chất kỹ thuật có quy mô lớn như hệ thống sân bay, đường quốc lộ, đường sắt, các cơ sở quốc phòng an ninh.
• Cơ sở hạ tầng do địa phương quản lý: Là những cơ sở vật chất kỹ thuật các tỉnh, thành phố, phường, huyện, xã chịu trách nhiệm quản lý như: Hệ thống cầu – đường, kênh mương nội đồng, các cơ sở giáo dục, y tế, văn hoá, thể thao…

Từ cách thức phân loại cơ sở hạ tầng theo các tiêu thức khác nhau thành các loại hình cơ sở hạ tầng khác nhau nhằm giúp cho công tác phân cấp quản lý và đầu tư xây dựng, khai thác sử dụng các loại cơ sở hạ tầng phù hợp phục vụ cho sự nghiệp phát triển kinh tế – xã hội.

Xem thêm các tài liệu liên quan có thể sẽ hữu ích cho bạn như: 

• Các nhân tố ảnh hưởng đến lượng giá trị hàng hóa
• Khái niệm, vai trò, chức năng của kênh phân phối hiện nay
• Phân tích môi trường bên ngoài, môi trường bên trong của doanh nghiệp

3. Vai trò của cơ sở hạ tầng đối với kiến trúc thượng tầng

Trước khi tìm hiểu vai trò của cơ sở hạ tầng là gì thì bạn cần nắm được khái niệm kiến trúc thượng tầng. Kiến trúc thượng tầng được hiểu là những định kiến, tư tưởng và chuẩn mực xã hội. Những thiết chế tương ứng và những quan hệ nội tại của kiến trúc thượng tầng được hình thành trên một cơ sở hạ tầng nhất định.

Nhà nước được coi là bộ phận tối quan trọng trong kết cấu của kiến trúc thượng tầng. Lý do là bởi nhà nước kiểm soát sức mạnh kinh tế, chi phối toàn bộ đến kiến trúc thượng tầng. 

Mỗi một hình thái kinh tế xã hội đều có cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng tương ứng. Do đó, cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng, cả hai yếu tố này đều mang tính lịch sử cụ thể, giữa chúng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Trong đó cơ sở hạ tầng giữ vai trò quyết định đối với kiến trúc thượng tầng. 

• Vai trò quyết định của cơ sở hạ tầng thể hiện ở điểm nó là những quan hệ vật chất khách quan có khả năng quy định mọi quan hệ khác bao gồm chính trị, tinh thần, tư tưởng của xã hội. Cơ sở hạ tầng sẽ sinh ra kiến trúc thượng tầng tương ứng. Điều này có nghĩa là kiến trúc thượng tầng nhất định phải phản ánh một cơ sở hạ tầng cụ thể. 

• Cơ sở hạ tầng có vai trò quyết định đến kiến trúc thượng tầng về mặt tính chất, nội dung và kết cấu. Từ đối kháng hay không đối kháng trong tính chất, nghèo nàn hay đa dạng trong nội dung, gọn nhẹ hay phức tạp trong hình thức thể hiện, tất cả đều do cơ sở hạ tầng quyết định mà nên. 
• Khi cơ sở hạ tầng có những biến đối căn bản thì kiến trúc thượng tầng cũng sẽ thay đổi theo. Các Mác đã viết: ”Cơ sở kinh tế thay đổi thì tất cả tất cả các kiến trúc thượng tầng đồ sộ cũng bị thay đổi ít nhiều nhanh chóng”. 

Từ đây có thể thấy vai trò quyết định sâu sắc của cơ sở hạ tầng lên kiến trúc thượng tầng. Chính vì vậy mà khi thay đổi, cải tạo kiến trúc thượng tầng trong xã hội cần phải suy xét từ cơ sở hạ tầng, bởi đó mới là gốc của vấn đề và là nền tảng cho mọi sự thay đổi. 

Trên đây là câu trả lời đầy đủ và chi tiết nhất cho câu hỏi cơ sở hạ tầng là gì cũng như vai trò quyết định của nó đối với kiến trúc thượng tầng. Nhìn chung, đây là một yếu tố rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế, xã hội của mỗi quốc gia.

Nếu như bạn vẫn còn những thắc mắc hay khó khăn nào về chủ đề này, hãy liên hệ ngay với Tri Thức Cộng Đồng thông qua SĐT: 0946 88 33 50 hoặc Email: ttcd.group@gmail.com để được giúp đỡ hỗ trợ viết luận văn sớm nhất. 

Cơ sở hạ tầng là gì?

Cùng làm rõ cho câu hỏi cơ sở hạ tầng là gì? Đó là một khái niệm dùng để chỉ những bộ phận kết cấu, nền tảng cho việc thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Khái niệm này được xét theo nhiều phương diện khác nhau, trong đó: 

• Phương diện hình thái: cơ sở hạ tầng là những tài sản hữu hình mà chúng ta có thể nhìn thấy được trong cuộc sống như là công trình công cộng, hệ thống giao thông, thủy lợi, cầu cống, hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật… nhờ vào những cơ sở có sẵn này mà các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội được vận hành và phát triển.
• Phương diện kinh tế: cơ sở hạ tầng được hiểu là một loại hàng hóa công cộng mà mục đích nhằm phục vụ cho lợi ích chung của xã hội. Từ đó tạo ra điều kiện tốt để giao thương, mang đến thật nhiều cơ hội cho sự phát triển nền kinh tế nước nhà.
• Phương diện đầu tư: khi xét đến phương diện này, cơ sở hạ tầng được xem là sản phẩm, là kết quả của quá trình đầu tư được đúc kết, tích lũy qua nhiều thế hệ. Cần được đầu tư dài lâu để đáp ứng tối ưu các mục tiêu phát triển toàn diện của đất nước.

Như vậy, cơ sở hạ tầng là gì? là toàn bộ những điều kiện về vật chất, kỹ thuật, thiết chế xã hội,… nhằm phục vụ cho các hoạt động sinh hoạt và sản xuất của con người. Có thể thấy rằng, cơ sở vật chất vừa là yếu tố vật chất cũng vừa là yếu tố phi vật chất. Đây là nền tảng quan trọng có vai trò thiết yếu cho sự phát triển bền vững của toàn xã hội.

Đặc điểm và phân loại về các cơ sở hạ tầng

Sau khi đã hiểu rõ về cơ sở hạ tầng là gì, nối tiếp đó cần tìm hiểu về những tiêu chí khác nhau để phân loại cơ sở hạ tầng, dưới đây là những phân tích liên quan:

Theo lĩnh vực kinh tế, xã hội

• Cơ sở hạ tầng kinh tế: Bao gồm hệ thống đường xá, giao thông vận tải, cấp thoát nước, thủy lợi sân bay, bến cảng… là bộ phận thuộc những ngành phục vụ cho quá trình sản xuất nhằm tạo ra những sản phẩm hoặc tiếp tục quá trình sản xuất trong lưu thông hàng hóa.
• Cơ sở hạ tầng xã hội: đây là bộ phận thuộc các lĩnh vực để đảm bảo những điều kiện chung cho hoạt động xã hội, văn hóa và đời sống con người. Nó bao gồm các công trình công cộng, bệnh viện, trường học, khu công nghiệp, giải trí,…
• Cơ sở hạ tầng môi trường: nhằm phục vụ cho công tác bảo vệ, giữ gìn, cải tạo môi trường sống con người, phải kể đến như là hệ thống xử lý chất thải độc hại từ công nghiệp, các công trình phòng chống thiên tai, công trình bảo vệ đất, rừng và biển.
• Cơ sở hạ tầng an ninh quốc phòng: là bộ phận góp phần đảm bảo cho hệ thống cơ sở vật chất và điều kiện kỹ thuật của quân đội được trong trạng thái tốt, ví dụ như: những cơ sở sản xuất, bảo quản và bảo dưỡng các loại vũ khí chuyên dụng, khí tài,…

Theo những ngành kinh tế quốc dân

Cơ sở hạ tầng theo ngành kinh tế vô cùng đa dạng, nó được phân theo các ngành như giao thông vận tải, giáo dục, bưu chính viễn thông, y tế, năng lượng, xây dựng, thủy lợi,… tất cả liên kết chặt chẽ với nhau góp phần thúc đẩy ngành kinh tế có nhiều bước tiến vững chắc.

Theo vùng lãnh thổ, khu vực dân cư

Cơ sở hạ tầng cũng được phân thành các vùng như cơ sở hạ tầng đô thị, cơ sở hạ tầng nông thôn, cơ sở hạ tầng đồng bằng và trung du miền núi, cơ sở hạ tầng kinh tế biển…

Theo cấp quản lý

Cơ sở hạ tầng được phân thành các cấp từ cấp trung ương đến địa phương. Vì thế, nếu là thuộc cấp trung ương thì cơ sở hạ tầng có quy mô lớn như: các công trình bến cảng, sân bay, đường quốc lộ, đường sắt, ga tàu,.. và ngược lại, nếu cơ sở hạ tầng thuộc cấp địa phương thì bao gồm các công trình có quy mô nhỏ như cầu đường, kênh rạch, cơ sở giáo dục, thể thao,…

Nhờ vào sự phân loại rõ ràng này, người dân có thể hiểu được trách nhiệm của chính quyền trong công tác quản lý đối với đời sống dân cư, với mục tiêu mang đến một xã hội phát triển toàn diện. Cũng như là có tác dụng lớn đối với sự nâng cao tinh thần chủ động của các cấp chính quyền trong cơ chế quản lý, khai thác nguồn vốn đầu tư phù hợp với chất lượng cơ sở hạ tầng, từ đó đảm bảo phát triển kinh tế, xã hội bền vững, hướng đến một tương lai tốt đẹp.

Theo tính chất, đặc điểm

Cơ sở hạ tầng được chia thành cơ sở hạ tầng mang hình thái vật chất và phi vật chất, cụ thể là:

• Cơ sở hạ tầng mang hình thái vật chất bao gồm những công trình như là hệ thống mạng lưới điện, hệ thống đường giao thông, kênh rạch, trường học, y tế, cơ sở quốc phòng an ninh, các khu công nghiệp,…
• Cơ sở hạ tầng mang hình thái phi vật chất bao gồm hệ thống thiết chế xã hội, cơ chế hoạt động, an ninh trật tự, các thủ tục hành chính,… đây là những yếu tố liên quan đến điều kiện, môi trường góp phần phục vụ hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội.

>>> Xem thêm: Tất tần tật kiến thức về bất động sản cần nắm khi mua nhà

vinhomes.vn › co-so-ha-tang-la-gi-phan-loai-va-vai-tro-cua-co-so-ha-tang, hieuluat.vn › Từ điển pháp luật, www.invert.vn › co-so-ha-tang-ar2406, luatduonggia.vn › co-so-ha-tang-la-gi-kien-truc-thuong-tang-la-gi-lay-vi-du, batdongsanonline.vn › Tin tức, luatminhkhue.vn › Tư vấn Pháp luật › Tư vấn luật đất đai, imuabanbds.vn › kien-thuc-nha-dat › co-so-ha-tang-la-gi-36652, trithuccongdong.net › tai-lieu-kinh-te › co-so-ha-tang-la-gi-phan-loai-va-v…, muaban.net › Home › Nhà đất, Ví dụ về cơ sở hạ tầng ở Việt Nam hiện nay, Cơ sở hạ tầng gồm những gì, Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng, trong cơ sở hạ tầng của việt nam hiện nay, quan hệ sản xuất tàn dư là yếu tố nào?, trong kết cấu của cơ sở hạ tầng, yếu tố nào đóng vai trò chi phối?, Cơ sở hạ tầng la gì trong triết học, Cơ sở hạ tầng của xã hội la gì, Cơ sở hạ tầng la gì